آنچه درباره سالمندان باید بدانیم
۱- مفهوم پیری و روانشناسی سالمندان
روان‌شناسان، معمولا دوره پیری را به عنوان دوره انحطاط در نظر می‌گیرند. افراد در دوره پیری با مجموعه‌ای از ناتوانایی‌های جسمی و محرومیت‌های اجتماعی روبه‌رو می‌شوند، که باید با آنها کنار بیایند. در این دوره، نیرومندی و سلامت جسمانی آنها کاهش می‌یابد و همراه با بازنشسته شدن از شغل خود تا حد زیادی درآمدشان را از دست می‌دهند و به مرور زمان، رابطه‌شان با همسر، خویشاوندان و دوستان کم می‌شود. همراه با این آسیب‌ها آنها دچار افت جایگاه اجتماعی نیز می‌شوند که ملازم پیری است و همان‌گونه که در آمریکا مطرح است، احساس منفعلی از “بی‌مصرف” بودن می‌کنند.
۲- مشکلات سالمندی
بر اثر تحلیل رفتن قوای جسمانی و ذهنی سالخوردگان، تنوع و کثرت مشکلات سالمندی امری کاملا طبیعی به نظر می رسد. از این رو شاید هیچ دوره ای از زندگی مانند سالخوردگی پر مساله و نگران کننده نباشد . به همین دلیل سالخوردگان برای سالم زیستن به سازگاری فراوانی نیاز دارند
حال به برخی از مشکلات سالمندی اشاره می کنیم تا شاید راهنمایی باشد برای کسانی که با افراد مسن زندگی می کنند یا سرو کار دارند:
۳- چگونه یک دوران سالمندی بهتر داشته باشیم
همه ی ما در قبال سالمندان در خانواده و جامعه مان مسئولیم. باید به آن ها رسیدگی کنیم ، توجه داشته باشیم و.. ولی خود آن ها نیز بهتر است تلاش کنند تا از این دوران عمرشان کمال استفاده را داشته باشند. اگر هنوز پدر بزرگ و مادر بزرگاتون اهل دنیای مجازی نشدند ، می تونید این مقاله رو براشون پرینت بگیرید و از اونها بخواین تا اون رو بخونن و بهش عمل کنن.
۴- اهمیت تحرک سالمندان
سالمندی پدیده ای است الهی ، همگانی و طبیعی که شامل تمام موجودات جاندار و بی جان می شود.
تحرک سالمندان از آنجا اهمیت پیدا می کند که بی حرکتی منجر به عوارض زیادی در آنها می گردد و سلامتی آنها را تهدید می کند که به این صورت تعریف می شود:
مجموعه علائم فیزیکی ، متابولیسمی و روحی که به دلیل عدم تحرک سالمندان بوجود می آید و موجب اختلال در تعادل سالمندان می شود.
عللی که باعث سندرم بی حرکتی می شود از این قرار است: بیماری های مزمن که شخص را زمین گیر می کنند ( بیماری های مزمن استخوانی ، مفصلی و عضلانی ) این بیماری ها از طریق درد یا ضعف باعث تقلیل حرکات و یا عدم تحرک سالمندان به طور کامل می شوند.
۵- توصیه هایی برای حفظ سلامت روان سالمندان
استرس تاثیرات مختلفی بر کارکردهای جسمی ،افزایش فشار خون کارکرد سیستم عصبی ، تفکر ،خلق ، تمرکز و حافظه دارد. مواد شیمیایی که بدن در هنگام استرس تولید می کند باعث اثرات منفی در مغز می شود در نتیجه تمرکز ،یادگیری و عملکرد حافظه را در سنین بالا دچار اشکال می کند ..برای مقابله با استرس و حفظ سلامت روان سالمندی ابتدا بایستی منابع ایجاد کننده آن را پیدا کرد .
۶- آشنایی با مراقبت های دوران سالمندی
سالمندی یکی از دوره های حساس زندگی ماست که اغلب با ناتوانی، کاهش توانایی های جسمی، بروز بیماری های متعدد و مسائلی از این قبیل همراه است. باید دانست که سالمندی پدیده ای زیستی و طبیعی از رشد انسانی است و به صورت عمومی و بسیار تدریجی تمام موجودات را دربر می گیرد بنابراین لازم است با آن به صورت منطقی و عقلانی برخورد شود. متاسفانه در بسیاری از جوامع سالمندی را مترادف با بیماری تلقی می کنند در حالی که چنین نیست.
۷- خطر زمین خوردن سالمندان
آمارها نشان می‌دهند زمین خوردگی سالمندان در تمام نقاط دنیا، کم‌کم دارد دردسرساز می‌شود. متخصصان اعتقاد دارند گرچه این روزها با کنترل بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، متوسط طول عمر در میان سالمندان افزایش چشمگیری پیدا کرده، ولی سقوط و زمین خوردگی سالمندان بلای تازه‌ای است که جان آنها را تهدید می‌کند.
آمار زمین خوردگی سالمندان از سال ۱۹۹۰ میلادی به این طرف به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. دکتر جنیفر استیونس که یک اپیدمیولوژیست امریکایی است و به تحقیق و مطالعه درباره کنترل بیماری‌ها و پیشگیری از آنها می‌پردازد، معتقد است، این روزها دیگر مردم از بیماری‌های قلبی یا سرطان نمی‌میرند بلکه زمین خوردگی سالمندان بسادگی می‌تواند سبب از دنیا رفتن آنها شود. در حال حاضر، زمین خوردگی چهاردهمین علت مرگ سالمندان سراسر دنیا ست.
۸- پیشگیری از زخم بستر
زخم بستر یا زخم فشاری، زخمی است که در اثر فشار ، سایش و شکاف یا خراشیدگی پوستی و یا مجموعه ای از این عوامل و تخریب پوست و لایه های زیر آن ایجاد می شود . بیشتر زمانی رخ می دهد که بافت سخت استخوانی که بوسیله لایه نازک و کم چربی پوشیده شده در تماس با سطح سفت نظیر تختخواب ، چرخ دستی ، صندلی ، ویلچر و .. قرار گیرد.
۹- تنهایی سالمندان
پژوهشی در مورد میزان و انواع سوءرفتار خانگی با سالمندان مراجعه‌کننده به پارک‌های شهر تهران با پرسش از ۴۰۰ نفر از سالمندان زن و مرد ۶۰ ساله نشان داد ۸۸ درصد از نمونه‌های پژوهش تجربه حداقل یک نوع از سوءرفتار و ۲۵ درصد از نمونه‌ها تجربه همزمان چند نوع سوءرفتار را تحمل کرده‌اند. نتیجه یک پژوهش نشان می‌دهد ۸۵ درصد از پاسخگویان تجربه سوءرفتار عاطفی، ۶۸ درصد تجربه غفلت، ۴۰ درصد تجربه سوءرفتار مالی و ۳۵ درصد از نمونه‌ها تجربه سوءرفتار جسمی را عنوان نمودند.
۱۰- حرمت سالمندان و بزرگترها
اگر جوانان قدر پیران را نشناسند و به جایگاه آنان حرمت ننهند، هم رشته های عاطفی پیوندهای انسانی از هم گسسته می شود، هم از رأفت و عاطفه و تجربه سالخوردگان محروم می شوند، هم نشانه بی توجهی خود به ارزشها را امضا کرده اند.
حضرت علی(ع) در یکی از سخنان خویش، ضمن انتقاد از اوضاع زمانه و ناهنجاریهای رفتاری مردم، از جمله بر این دو مسأله تأکید می فرماید: ۱ـ بی احترامی کوچکترها نسبت به بزرگترها ۲ـ رسیدگی نکردن توانگران به نیازمندان:
«انّکم فی زمانٍ … لا یُعَظِّمُ صغیرُهم کبیرَهُمْ و لا یَعُولُ غَنیُّهُم فقیرَهم».(۶)
شما در زمانه ای به سر می برید که کوچک به بزرگ تعظیم و تکریم نمی کند و ثروتمند، به فقیر رسیدگی نمی کند.
۱۱- ورزش سالمندان
باید دانست که ورزش برای اکثر سالمندان ۶۵ ساله بدون خطر است. حتی در کسانی که از بیماری قلبی، فشارخون، بیماری قند، درد مفاصل و بیماری افزایش فشارخون رنج می‌برند و اکثر این بیماران سالمند می‌توانند بدون اینکه خطری برایشان داشته باشد ورزش کنند و حتی ورزش در بهبودی بسیاری از این بیماری‌ها مؤثر است.
اما اگر شما مطمئن نیستید که ورزش برایتان مفید و بدون خطراست و یا ورزش نمی‌کنید چون می‌ترسید که برایتان بد باشد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
۱۲- تغذیه سالمندان
یکی از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشکی و بهداشتی از جمله وضعیت تغذیه آنهاست. با افزایش سن، نیاز آنها به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر می‌شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آنها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. در این بحث به بررسی بعضی از مشکلات تغذیه سالمندان و نیز نیازهای تغذیه آنها خواهیم پرداخت.
۱۳- طب سالمندان
با توجه به رشد روز افزون جمعیت سالمندان در دنیا و ضرورت پرداختن به سلامت این نسل که بیش از سایرین در مواجهه با انواع بیماری ها قرار دارند ،نیاز به افزایش تعداد متخصصین رشته طب سالمندان و پرداخت کمی و کیفی به آن احساس می شود .
۱۳- حرکات ورزشی مفید و مناسب برای سالمندان
داشتن فعالیت بدنی مناسب برای افراد مسن بسیار مهم است، زیرا باعث می شود که آنها دارای تحرک باشند و سالم زندگی کنند. این حرکات ورزشی را حداقل دو بار در هفته انجام دهید. لباس مناسبی بپوشید و در کنار خود بطری آب بگذارید تا آب بدنتان کم نشود.
